چرا سرعت اینترنت و کیفیت آن در ایران افزایش پیدا نمی کند؟

سال‌های سال است که کاربران اینترنت در ایران از وضعیت سرعت و کیفیت اینترنت گلایه دارند. اما به راستی علت عدم افزایش کیفیت اینترنت و سرعت آن در کشور چیست؟ به تازگی مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در مصاحبه‌‎ای دلایل عمده وجود مشکل سرعت اینترنت در ایران و علت کیفیت نامطلوب آن را عنوان کرده است.

اگر نگرش اینترنت و کاربردهای آن این روزها با دهه هفتاد شمسی که تازه به کشور وارد شده بود بسیار تغییر کرده ولی همچنان اتفاق نظری که در سطوح مختلف کاربران وجود دارد این است که اینترنت در ایران کیفیت و سرعت پایینی دارد و در بسیاری مواقع پاسخگوی خیل نیازهای کاربران و کسب و کارها نیست.

در این زمینه تا به امروز مقامات دولتی اقدامات متعددی برای افزایش سرعت و کیفیت اینترنت انجام داده‌اند؛ اما حقیقت امر آن است که اینترنت ایران بر اساس معیارهای بین‌المللی، فاصله زیادی با کیفیت و سرعت مطلوب در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه دارد.

علت اصلی مشکلات اینترنت ایران چیست؟
با وجود توصیفات فوق، مدیران دولتی همچنان بر این عقیده هستند که زیرساخت نامناسب بزرگترین علت کیفیت نه چندان مناسب و سرعت پایین اینترنت کشور است. در این زمینه و در جریان یک برنامه تلویزیونی، امیر محمدزاده لاجوردی- مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت می‌گوید که با انجام کار جهادی در بروزرسانی خطوط به فیبر نوری، تا حد بسیار زیادی مشکلات اینترنت کشور مرتفع می‌شود. مدیر عامل شرکت زیرساخت در این زمینه توضیحات خود را با این مثال شروع کرد:

اکنون در مناطق پرجمعیت اگر دکل‌های مخابراتی کم باشد، کاربر احساس کندی سرعت می کند. همچنین ارتباط کاربر، مبتنی بر سیم‌های مسی است که سرعت محدودی دارد، به همین دولت سیزدهم تاکید دارد، لازم است نهضت فیبر نوری راه اندازی شود که بدین منظور، نیازمند مشارکت بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی چون شهرداری‌ها، توانیر و … هستیم.
لاجوردی در این زمینه به موضوع مدیریت ترافیک نیز اشاره کرده و معتقد است که محلی‌سازی هر چه بیشتر ترافیک داده منجر به تجربه کاربری بهتری خواهد شد. 

غفلت از بهسازی شبکه مخابراتی کشور در ۱۰ سال گذشته 
با وجود اعلان عمومی بسیاری از برنامه‌های زیرساختی طی چندین سال گذشته اما مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت در دولت سیزدهم معتقد است که در ۱۰ ساله گذشته بهسازی در شبکه‌های مخابراتی غیر دولتی، مغفول واقع شده است. لاجوردی در این خصوص می‌گوید:

مدتهاست لایه تجمیع که در اختیار شبکه مخابرات است؛ نوسازی نداشته و از سرعت پیشرفت شبکه، عقب مانده است. به همین دلیل دولت سیزدهم تصمیم دارد اپراتورهای ثابت و سیار را درگیر مقوله فیبرکشی تا در منازل کند تا کار با سرعت بیشتری پیش رود.
مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت تصریح کرد که از سال گذشته تاکنون به دو میلیون دسترسی به فیبرنوری رسیده‌ایم و تا پایان دولت سیزدهم آن را به ۲۰میلیون دسترسی می‌رسانیم. وی  با تاکید بر راه اندازی اولین قطب مرکز داده در کشور اعلام کرد برای رفع کندی سرعت اینترنت، در شهرهای تهران، مشهد، شیراز و تبریز، قطب مراکز داده را راه‌اندازی خواهند شد.

فیبر نوری سرعت اینترنت را ۱۰ برابر می‌کند
طبق اعلام شرکت ارتباطات زیرساخت، لاجوردی با بیان اینکه اکنون سرعت اینترنت ثابت در کشور، ۱۰مگابیت برثانیه است افزود:

ما می توانیم با برخورداری از فیبر نوری سرعت‌ را تا ۱۰۰ مگابیت و حتی یک گیگابیت برثانیه افزایش دهیم و کیفیت سرعت اینترنت را، تضمین کنیم. در خصوص تجربه و احساس کاربران در خصوص کندی اینترنت نیز ابتدا لازم است بدانیم نیاز مردم متناسب با چه کاربردی است.
لاجوردی  با اشاره به اینکه در لایه شبکه مادر مخابراتی کشور که متولی آن شرکت ارتباطات زیرساخت است، همه ارتباطات مبتنی بر فیبر است، افزود:

اکنون میزان ازدحام و اشباع شبکه ارتباطی (در ساعت های پیک مثل سه بعداز ظهر و ۱۱ شب) حدود صفر است و ۳۰ درصد بیش از نیاز کاربران پهنای باند ایجاد کرده‌ایم. به همین دلیل، زمانی که بخشی از ارتباطات ما به دلایل مختلف قطع  می شود، در دسترسی به اینترنت اختلال نخواهیم داشت. به عنوان مثال: اکنون در خلیج فارس بخشی از ارتباطات قطع شده؛ اما کاربران احساس نمی‌کنند، چرا که ۳۰ درصد مازاد نیاز کاربران، پهنای‌باند داریم و آن را به ۵۰ درصد خواهیم رساند.

استفاده از تجهیزات مخابراتی بومی در زیرساخت ارتباطات کشور
 وی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره کمیت استفاده از تجهیزات بومی در شبکه زیرساختی کشور اعلام کرد که دولت قصد دارد درصد اندک امروزی استفاده از این تجهیزات را به صورت گسترده‌ای افزایش دهد. لاجوردی همچنین اعلام کرد که برنامه‌ای جهت همکاری ۵ ساله با یک شرکت دانش بنیان داخلی تدوین شده تا بتوان ظرفیت شبکه انتقال داده را افزایش داد.

بنابر اعلام مدیر عامل زیرساخت، ظرفیت پهنای باند شبکه انتقال از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ از ۱۰ هزار و ۴۱ گیگابیت برثانیه به ۳۶ هزار و ۳۱۳ گیگابیت بر ثانیه رسیده است. در کنار آن ظرفیت اینترنت پهنای باند بین‌الملل که از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال گذشته از ۱۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه به ۷۱۱۹ گیگابیت برثانیه رسیده که حکایت از افزایش ۴.۷ برابری دارد.

همچنین ظرفیت پهنای باند داده‌های داخلی از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۴۰۰ از ۶۹۸۶ گیگابیت بر ثانیه به ۳۲ هزار گیگابیت برثانیه رسیده است. علاوه بر آن، ترانزیت بین‌الملل از سال ۱۳۹۶ تا پایان سال قبل از ۱۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه به ۴۹۴۴ گیگابیت بر ثانیه رسیده است.