کلیات طرح مدیریت یکپارچه‌سازی داده‌ها و اطلاعات ملی تصویب شد

نمایندگان مجلس در صحن علنی امروز (۱۶ فروردین ماه) با کلیات طرح مدیریت یکپارچه‌سازی داده‌ها و اطلاعات ملی موافقت کردند.
   
طرح «مدیریت یکپارچه داده‌ها و اطلاعات ملی» از ادغام ۲ طرح «نظام جامع مدیریت داده‌های کشور» و «تسهیل ارائه خدمات الکترونیکی به مردم» تهیه شده است. نمایندگان مجلس امروز با ۱۹۹ رأی با کلیات آن موافقت کردند.

در جلسه صحن علنی امروز (۱۶ فروردین) محمدرضا صباغیان، نماینده یزد در مخالفت با این طرح به کمیته دوام که در این طرح در نظر گرفته شده اشاره کرد و گفت: «مشکل این طرح این است که سیاستگذاری و قانونگذاری را به کمیته دوام سپردیم؛ اما درمورد اعضا و نحوه اداره این کمیته در طرح، مطلبی وجود ندارد و همه این موضوعات را به شورای عالی فضای مجازی سپردیم. درصورتی‌که مجلس اینجا محدود می‌شود و این موضوع با اصل ۸۵ مغایرت دارد.»

اما زهره الهیان، نماینده تهران در موافقت با این طرح بر ضرورت بررسی این طرح تأکید کرد و گفت:

ضرورت این طرح برای تمام نمایندگان محرز است و نیاز داریم در عصر اطلاعات و ورود به عصر دیجیتال با تشکیل کمیته ویژه‌ با حضور مسئولان و متخصصان فن، حمکرانی دیجیتال بر داده و اطلاعات را برای نظام پیش ببریم. یک میلیون و ۸۰۰ هزار کسب‌وکار در فضای مجازی شکل گرفته است. داده‌های این کسب‌و‌کارهای باید محفوظ باشد چون سرمایه این کسب‌وکارها است.
او ادامه داد: «بیش از ۳۰ سامانه داریم که به صورت پراکنده مدیریت داده را پیش می‌گیرند. باید این سامانه‌ها ساماندهی شوند و با یکپارچگی در قالب یک سامانه دردسترس قرار بگیرند.» به گفته الهیان به دلیل اینکه سرعت تحولات در حوزه دیجیتال و در بحث داده‌ها و اطلاعات به‌شدت بالا است، این کمیسیون تخصصی می‌تواند به موقع برای نظام‌مندی و یکپارچگی سامانه‌ها تصمیم بگیرد.

همچنین مجتبی توانگر، نماینده تهران همچنین در مخالفت با این طرح، اشکالاتی به آن وارد کرد و گفت:

رهبری در حکم چهاردهم شهریور سال ۱۳۹۶ سیاست‌گذاری، مدیریت کلان، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری‌های به موقع، نظارت و رصد کارآمد و روزآمد فضای مجازی را به عهده شورای عالی فضای مجازی گذاشته است. همین الان به شورای عالی فضای مجازی مراجعه کنید، کارگروه و کمیسیون‌های خوبی شکل گرفته که قابل اتکا و کارشناسی هستند؛ اما در این طرح کمیسیون‌هایی دیده شده که تخصصی نیستند.
توانگر در ادامه بیان کرد: «این طرح ۲ وزارتخانه را موظف کرده تا ظرف یک سال شناسه یکتای ملی شناسایی کنند؛ اما شناسه یکتای ملی را تعریف نکرده است. از سوی دیگر چرا ۲ وزارتخانه؟ چرا نام وزارتخانه‌ها مشخص نیست؟ باید از کدام وزارتخانه مطالبه کنیم؟» به گفته توانگر نمایندگان تدوین‌کننده طرح قول داده‌اند در بررسی این طرح اشکالات رفع شود که اگر این‌طور شود او هم رأی موافق می‌دهد.

از طرف دیگر محسن دهنوی، نماینده دیگر تهران در موافقت با این طرح اعلام کرد که امروز دیگر با صد سال پیش همه چیز متفاوت است و اگر داده درستی نداشته باشیم، نمی‌توانیم به درستی تصمیم‌گیری کنیم.

او در این مورد گفت:

مشکل ما این است که دستگاه‌ها برای خود داده جمع‌آوری می‌کنند؛ اما برای خودشان نگه‌داری می‌کنند. هیچ‌جا داده‌ها یکپارچه مدیریت نمی‌‌شوند. امروز می‌خواهیم یارانه به مردم بدهیم نمی‌توانیم تشخیص دهیم که ‌چه کسی جزو کدام دهک است. داده‌های ما بخشی است و داده‌ها را یکپارچه نکردیم.
غنی نظری خانقاه، نماینده اردبیل مخالف این طرح با بیان اینکه درمورد کلیات طرح شکی نیست، گفت: «مشکل ما این است که عدم هماهنگی بین دستگاه‌ها وجود دارد. آیا این طرح می‌تواند این مشکل را حل کند؟ در حوزه‌های مختلف گرفتاری داریم که دستگاه‌ها همکاری ندارند. اگر اختلافی هم باشد معاون اول رسیدگی می‌کند. آیا در این قانون این پیش‌بینی صورت گرفته است؟ اگر دستگاهی استنکاف کرد و در چارچوب این قانون همکاری نکرد، چه ضمانت اجرایی‌ای برای آن در نظر گرفته می‌شود؟ مشکل اساسی این است که آیا زیرساخت لازم برای اجرای این قانون فراهم است؟»

روی ضمانت اجرایی بیشتر تمرکز کنیم
در جلسه امروز مجلس (۱۶ فروردین) رضا باقری اصل، معاون امور مجلس وزارت ارتباطات نیز حضور داشت. او به ۴ رکن حکمرانی داده و اطلاعات، اشاره و بیان کرد: «اطلاعات ملی، اطلاعات آزاد، اطلاعات مربوط به حریم خصوصی و داده و اسرار تجاری ۴ رکن اساسی هستند که نیازمند قانونگذاری هستند.»

او ادامه داد: «نظر دولت این است که براساس سیاست‌های ابلاغی رهبری در حوزه قانونگذاری این طرح به صورت لایحه مطرح شود و از طرف دیگر براساس بند ۳ تبصره ث ماده ۶۷ قانون ششم توسعه یک آیین‌نامه‌ای توسط شورای عالی فضای مجازی در این زمینه تهیه شده است. مرکز تبادل اطلاعات ایجاد شد که این مرکز با حمایت مجلس ماهانه ۳۰۰ میلیون تراکنش الکترونیکی استعلامات دارد و با بسیاری از سامانه‌ها تبادل اطلاعات دارد.»

به گفته باقری اصل، براساس آیین‌نامه شورای عالی فضای مجازی، کارگروه تعامل‌پذیری تشکیل شده که مانند کمیسیون دوام در این طرح است و اعضای آن رئیس مجلس و ستاد کل و ناجا و غیره هستند و تا امروز هم حدود ۳۰۰ سرویس خوب را ایجاد کرده است.

باقری‌اصل همچنین گفت: «نظر دولت این است که تشکیل کمیسیون دوام باعث می‌شود که تعامل خوبی که در کارگروه ایجادشده، کاهش یابد. ایجاد این کمیسیون و خروج دولت از این موضوع سبب می‌شود ما نتوانیم تبادل داده را با کیفیت بیشتر انجام دهیم.»

به گفته او گاهی دستگاه‌ها در اشتراک‌گذاری داده‌ها استنکاف می‌کنند و کارگروه تعامل‌پذیری ضمانت اجرایی لازم را ندارد و پیشنهاد ما این است که روی ضمانت اجرای این شورا بیشتر تمرکز شود.

طرح یکپارچه‌سازی داده‌ها و اطلاعات ملی از ادغام ۲ طرح «نظام جامع مدیریت داده‌های کشور» و «تسهیل ارائه خدمات الکترونیکی به مردم» تهیه شده است. براین اساس پس از تصویب این طرح، کارگروه تعامل‌پذیری به «کمیسیون داده‌ها و اطلاعات ملی» با نام اختصاری «دوام» تغییر پیدا می‌کند.

ترکیب اعضا و نحوه اداره کمیسیون دوام باید به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسد و کمیسیون دوام مکلف است گزارش‌های عملکرد دستگاه‌ها و نهادهای مشمول این قانون را هر سه ماه یک بار به مجلس و شورای عالی فضای مجازی ارائه دهد.

نهادها و دستگاه‌های مشمول این موظفند امکان دسترسی و تبادل داده و اطلاعات ملی را فراهم کنند. اگر دستگاهی از این وظیفه سر باز بزند، مشمول مجازات‌هایی می‌شود.