ساخت اولین آنتن اینترنت 5G در ایران

روند توسعه ۵G در ایران هم‌اکنون در برخی مناطق کشور بصورت آزمایشی آغاز شده است. با این حال، واردات تجهیزات نصب آنتن نسل پنج قیمت بالایی دارد و باعث می‌شود هزینه ارزی بالایی به کشور تحمیل شود. به همین دلیل  پژوهشگران جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی پروژه‌ای را کلید زده‌اند تا یکی از نیازهای اصلی کشور رفع شود.
 
این تیم پژوهشی با توجه به اینکه تکنولوژی ۴G در حال پیوستن به تاریخ است، کار تولید آنتن‌های ۵G را آغاز کرده‌اند و امیدوارند که تا پایان تابستان ۱۴۰۱، بتوانند نمونه اولیه آن را عرضه کنند. تکنولوژی ۵G با توجه به مزیت‌های قابل توجهی که دارد، اکنون در بسیاری از کشورها راه‌اندازی شده است. این تکنولوژی با بهینه شدن پهنای باند، کاربردهای مختلف در حوزه اینترنت اشیا، جراحی‌های از راه دور و موارد دیگر در کشور ما هم مورد توجه قرار گرفته است. 

ساخت و توسعه نخستین آنتن ۵G در ایران
همانطور که ابتدا هم اشاره شد، آنتن‌های ۵G فعلی که در برخی مناطق راه‌اندازی شده وارداتی است و همین موضوع هزینه ارزی بالایی به کشور تحمیل می‌کند. حالا گروه مخابرات جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی به سرپرستی یکی از متخصصان جوان و توانمند کشور به نام «علی مختارانی» تصمیم گرفته‌اند یکی از به‌روزترین آنتن‌های ۵G را در داخل تولید کنند. این پژوهشگر معتقد است که با توجه به گردش بالای مالی تولید این نوع آنتن، صرفه جویی ارزی و وجود دانش فنی آن در کشور، سرمایه‌گذاری روی خط تولید آنتن ۵G منطقی و دارای توجیه اقتصادی است.

علی مختارانی، مدیر گروه مخابرات جهاددانشگاهی دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی با اشاره به اینکه پیش از این، گروه مخابرات چند نمونه از آنتن‌های به‌روز بی‌تی‌اس ازجمله آنتن ۴G را تولید کرده است، گفت:

ما تاکنون ۲ آنتن ۴G تولید کرده‌ایم که یکی از آنها نصب شده و درحال سرویس دهی در یکی از مناطق پرازدحام است. این آنتن ۵G تولید جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی است که به لحاظ مقیاس و مشخصات کاملا به‌روز است. همچنین، ما در ابتدا به‌روزترین آنتن دنیا را پیدا و سپس مشابه آن را در جهاددانشگاهی پیاده‌سازی کردیم.

نمونه اولیه آنتن ۵G چه زمانی رونمایی می‌شود؟
مختارانی این موفقیت را انگیزه ورود به پروژه تولید آنتن ۵G می‌داند و معتقد است که اکنون کشور به این نوع از آنتن‌ها نیاز دارد و همه تلاش گروه مخابرات بر این پروژه متمرکز شده تا بتواند تا آخر تابستان امسال از نمونه اولیه آن رونمایی کند. مدیر گروه مخابرات جهاددانشگاهی خواجه نصیرالدین طوسی با اشاره به اینکه این آنتن مشابه مدل آنتن‌های سازنده‌های مطرح دنیاست، یکی از مزیت‌های فنی آن را پشتیبانی از سایر تکنولوژی‌های ارتباطی (۲G، ۳G، ۴G) عنوان می‌کند.

وی اگرچه این آنتن را به لحاظ فنی دارای مزیت خاصی در مقایسه با آنتن‌های دیگری که در دنیا استفاده می‌شود نمی‌داند، اما بر به‌روز بودن آن تأکید می‌کند و ویژگی دیگر آن را تولید بخش قابل توجهی از مواداولیه آن در داخل کشور عنوان می‌کند.

مدیر گروه مخابرات جهاددانشگاهی دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی در پاسخ به این پرسش که منابع مالی این پروژه چگونه تامین می‌شود، افزود:

ما از منابع خودمان استفاده کردیم و امیدواریم بتوانیم از منابع دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی هم استفاده کنیم. جهاد دانشگاهی یک نهاد عمومی غیردولتی است و اگرچه دولت تا حدودی به این سازمان کمک می‌کند، اما باید تلاش کند تا خودش به درآمدزایی برسد. 
اپراتورهای همراه کمک مالی نکرده‌اند
این پژوهشگر علاوه بر این درآمدزایی از طریق فروش محصولات عنوان کرد که از منابع جهاد دانشگاهی مرکزی به‌عنوان یک نهاد بالادستی هم بهره می‌بریم تا به این ترتیب پروژه‌های مهم کشور را اجرا کنیم:

در مورد آنتن ۵G که در حال تولید هستیم، از بودجه خودمان استفاده می‌کنیم و اپراتورها به ما کمک مالی نکرده‌اند. اگرچه یک تفاهمنامه با همراه اول داریم، اما محتوای آن ارتباطی با کمک مالی آنها ندارد و عنوان شده که اگر جهاد دانشگاهی این آنتن‌ها را تولید کرد، این شرکت آنتن‌های مورد نیاز خود را از طریق ما تامین می‌کند.
مدیر گروه مخابرات جهاددانشگاهی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی این تفاهمنامه را اصطلاحا چندان بهینه نمی‌داند و معتقد است که بهتر بود این شرکت‌ها برای تولید نمونه اولیه به ما کمک می‌کردند. مختارانی با اشاره به اینکه گروه مخابرات با حمایت صفر اپراتورها این کار را شروع کرده، با این حال یادآوری می‌کند که اپراتورها از این گروه حمایت فنی کرده‌اند. درواقع، گروه مخابرات جهاد دانشگاهی خواجه نصیر پس از تولید نمونه اولیه باید برای انعقاد قرارداد فروش اقدام کند.

موارد اولیه نیمی از هزینه کل دستگاه را به خود اختصاص می‌دهد
مدیر گروه مخابرات جهاددانشگاهی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی در پاسخ به این پرسش که تا چه میزان این پروژه می‌تواند مانع از خروج ارز از کشور شود، توضیح می‌دهد: «تخمین ما این است که نیازسنجی داخل حدود ۲۰ هزار آنتن ۵G است. هرچند نمی‌دانیم از این میزان چه تعداد به ما سفارش داده خواهد شد. اگر قیمت هر آنتن حدود ۱۶۰ میلیون تومان باشد، در مجموع ۳۲۰۰ میلیارد تومان هزینه این تعداد آنتن خواهد بود.»

مختارانی با اشاره به اینکه این نیازسنجی یک تا ۲سال آینده برای همین نوع آنتن است، می‌گوید: «بخش قابل توجهی از قطعات این نوع آنتن می‌تواند در داخل تولید شود، چراکه پتروشیمی‌های کشور مواداولیه آن را تولید می‌کنند. حتی بعضی از قطعات آلومینیومی می‌تواند در کارخانه آلومینیوم اراک تولید شود، اما بعضی از قطعات مانند آی‌سی وارداتی است.»

پژوهشگر جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیر با اشاره به اینکه هزینه مواد این آنتن ۵G تقریبا بین ۵۰ تا ۶۰ درصد قیمت کل آنتن خواهد بود و بقیه مربوط به هزینه‌های دیگر ازجمله حوزه پرسنلی است، بر توسعه کارآفرینی و اشتغالزایی این پروژه تأکید می‌کند. مختارانی همچنین با یادآوری این موضوع که از ۵۰ درصد مواداولیه، بخش قابل توجهی در داخل تولید می‌شود و نیاز به واردات نخواهیم داشت، می‌گوید:

تا امروز، هیچ آنتن ۵G در داخل کشور ساخته نشده و با توجه به اینکه این تکنولوژی پهنای باند بهینه‌تری دارد و در بسیاری از حوزه‌های حیاتی و مهم کاربرد دارد، تلاش می‌کنیم به‌عنوان یک مرکز تحقیقاتی یکی از نیازهای اصلی کشور را تامین کنیم.
او همچنین توجه به این نکته را لازم می‌داند که تولید این آنتن‌ها گردش مالی بالایی دارد و مانع از خروج ارز از کشور می‌شود. مدیر گروه مخابرات جهاد دانشگاهی دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی با اشاره به اینکه دانش فنی تولید این آنتن در کشور موجود است، تأکید می‌کند که با توجه به این ۳ موضوع، سرمایه‌گذاری روی تولید این آنتن‌ها کاملا منطقی است و توجیه اقتصادی دارد.